‘IK BEN GEGROEID IN HET VERBINDEN VAN VRAAGSTUKKEN AAN DE KOERS VAN DE ORGANISATIE’
TIAS EXPERIENCE
‘Het uitnodigen tot het gezamenlijk bekijken van een vraagstuk is veel meer mijn verantwoordelijkheid dan het zelf bedenken van een oplossing. Dat was voor mij een hele belangrijke les.’ Aan het woord is Dineke de Jager, Programmamanager Hoge Kwaliteit via Zelforganisatie bij GGZ-instelling Reinier van Arkel. Dineke besloot de Executive Master of Health Administration (MHA) te gaan doen om meer inzicht te krijgen in het functioneren van organisaties in de volle breedte zodat ze haar rol als programmamanager meer kan invullen vanuit haar eigen visie op veranderen en organisatiebreed veranderen. ‘Ik voel me nu een stuk vrijer om de juiste mensen bij elkaar te zetten in plaats van zelf heel hard te gaan zoeken naar het antwoord.’
AANJAGER VAN INHOUDELIJKE VERANDERING
De keuze van Dineke om de deeltijdopleiding MHA te gaan doen was het directe gevolg van de vraag vanuit haar organisatie programmamanager te worden van een strategisch veranderprogramma. ‘Als gevolg van grote veranderingen en een toenemende complexiteit in de wereld om ons heen, zagen we als organisatie de noodzaak om een aantal strategische programma’s op te richten. Het programma waar ik verantwoordelijk voor ben, heeft als doel de organisatie wendbaar en flexibel te maken zodat we kunnen aansluiten op deze toenemende complexiteit. Denk aan de geldstromen in de zorg, de zorgvraag zelf en het maatschappelijk landschap met netwerkpartners die in de steeds complexer wordende zorgvraag iets kunnen en willen betekenen. Deze rol was voor mij echt nieuw. Ik heb veel ervaring met leidinggeven in de lijn, maar nu had ik geen hiërarchische leidinggevende rol meer, ik werd de aanjager van een inhoudelijke verandering. Dit ging ineens over een organisatiebreed vraagstuk.’
VISIE VORMEN OP ORGANISATIEBREDE VRAAGSTUKKEN
‘Hoe bestuur je een organisatie? Hoe werkt dat als je een verandertraject in gaat? Hoe ziet strategisch denken eruit en hoe werkt dat in het zorglandschap? Met welke veranderingen hebben we precies te maken, en hoe bewegen andere organisaties zich daarin? Mijn doel was mijn kennis en vaardigheden op dit vlak te vergroten zodat ik beter in staat ben een visie te vormen op organisatiebrede vraagstukken. Daarnaast wilde ik meer stevigheid ontwikkelen en ontdekken waar mijn passie ligt als het gaat om dit soort vraagstukken. Waar vind ik mijn eigen inspiratie? Waar ben ik dan goed in? Is zo’n veranderprogramma wel mijn plek?’
WAAROM TIAS?
Dineke: ‘Voor mij was het heel logisch dat ik naast de opleiding bleef werken, aangezien ik werken heel leuk vind en kostwinner ben. Een ander belangrijke reden om de opleiding in deeltijd te gaan doen heeft te maken met hoe ik van nature leer. Wanneer ik de theorie die ik krijg de volgende dag direct kan doorvertalen naar mijn werk, gaat mijn leerproces veel sneller.’ ‘Waarom ik voor TIAS heb gekozen heeft te maken met een ontmoeting nu tien jaar terug. Als leidinggevende leerde ik toen een andere manager kennen. Ze was een ervaren leidinggevende en heel strategisch in haar manier van denken. Zij vertelde me dat ze tien jaar terug de TIAS-master had gedaan. Dat is bij mij blijven hangen. Ik trok de conclusie: “Wauw. Als je de TIAS-opleiding doet dan word je een professionele, strategische denker die organisaties naar een hoger niveau kan tillen.” Want dat zag ik haar echt doen. Dus toen ik een opleiding mocht kiezen, was het voor mij logisch om eerst te kijken naar wat TIAS te bieden had. Het gevarieerde pakket met verschillende invalshoeken sprak me erg aan.’
Naam: Dineke de Jager Functie: Programmamanager Hoge Kwaliteit via Zelforganisatie bij GGZ-instelling Reinier van Arkel. In deze functie is Dineke verantwoordelijk voor een veranderprogramma rondom kwaliteitsbewustzijn waarbij teams aan de slag gaan met de principes van zelforganisatie vanuit de Rijnlandse filosofie. Opleiding: Deeltijd Executive Master of Health Administration (MHA) ‘Ik voelde me zo verantwoordelijk om op alle problemen die we tegenkwamen een goed antwoord te vinden. En bij de MHA hoorde ik: “Dat antwoord ga je nooit in je eentje vinden. Daar hebben we elkaar voor nodig.” Daar groeide ik zo van.’
‘Ik begrijp nu veel beter dat je voortdurend naar buiten moet kijken om meer grip te krijgen op interne vraagstukken.’
EEN BESLUITVAARDIG LEIDER MET OOG VOOR BALANS
Dineke: ‘Wat heel duidelijk werd tijdens de opleiding is dat een vraagstuk altijd meerdere pijlers heeft. Het is niet óf streven naar een goede bedrijfsvoering óf streven naar goede zorg. De kunst is juist om die dingen samen te laten gaan op een manier dat het een het ander versterkt, en dat we met elkaar leren breder te kijken. Bijvoorbeeld: vanuit de waarden die onze organisatie wil toevoegen bestaat het vraagstuk uit de vragen “Hoe bieden we een hoge kwaliteit van zorg?” en tegelijkertijd “Hoe houden we dat betaalbaar?” én “Hoe bieden we onze medewerkers alle ruimte om zichzelf te ontwikkelen en plezier te hebben in dat werk?” Complexe vraagstukken beter definiëren ‘Dat je deze vraagstukken leert plaatsen in een breder maatschappelijk kader, was voor mij een belangrijke toegevoegde waarde. Je kijkt naar de trends die gaande zijn en vertaalt deze naar dynamieken waar je rekening mee moet houden. Zo krijg je tijdens de opleiding bijvoorbeeld veel input vanuit overheidsbeleid en over ons verzekeringsstelsel en daarmee de financiering van de zorg. Doordat je dit soort ontwikkelingen leert begrijpen, snap je beter wat er allemaal op de zorg afkomt. Dit helpt je de complexe vraagstukken waarmee je als organisatie te maken hebt, beter te definiëren. Gewoon een keuze maken ‘Ik begrijp nu veel beter dat je voortdurend naar buiten moet kijken om meer grip te krijgen op interne vraagstukken. Dat maakt het tegelijkertijd best spannend om besluitvaardig te zijn. Want als je een besluit neemt dat onderhevig is aan zoveel verschillende invloeden, kun je gaan twijfelen en jezelf afvragen: is dat dan wel het goede besluit? Dat deed me beseffen dat er nooit één goede oplossing voor een vraagstuk is. Elk besluit heeft voor- en nadelen en consequenties. Dus het is vooral op een gegeven moment gewoon een keuze maken en kijken hoe dit zich ontwikkelt. Mocht blijken dat de consequenties van de keuze niet helemaal passend zijn, dan kun je altijd bijsturen.’
STRATEGISCH MEEDENKEN MET HET DIRECTIETEAM
‘Dankzij de afsluiting van elke opleidingsmodule met een paper leer je al de inzichten die je op basis van de actuele opvattingen en concepten vanuit de wetenschappelijke theorie opdoet, verbinden aan vraagstukken in je eigen organisatie. Elk paper dat enigszins op onze organisatie van toepassing was, deelde ik dan ook ter inspiratie met onze directie. Ik merk ook dat ik veel beter kan meedenken met ons directieteam als het gaat om strategische vraagstukken. Door de invalshoeken die ik nu aan het gesprek kan toevoegen, krijgen de besluiten een bredere basis.’
‘Wanneer ik nu bij mezelf ontdek “Hé, ik ga malen, ik voel me onzeker worden in mijn werk, het voelt te zwaar”, dan is het vraagstuk te groot voor mij alleen.’
PERSOONLIJK LEIDERSCHAP
Dineke: ‘Dat de opleiding een module Persoonlijk Leiderschap biedt waarin je in een-op-een coachgesprekken veel dieper gaat dan de wetenschap, vond ik heel bijzonder. Je gaat echt bewust aan de slag met wie jij bent en wat jij voelt als het gaat over leiderschap. Voor mij betekende dat meer inzicht krijgen in wanneer voor mij leiderschap stroomt, wanneer ik de energie voel en wanneer ik juist ervaar dat ik niet meer effectief ben en vastloop. Deze patronen in jezelf ontwarren en jezelf beter leren begrijpen, vond ik een hele mooie manier om persoonlijk te groeien.’ De grootte van de opdracht ‘Ik begreep opeens dat wanneer organisatievraagstukken voor mij te groot worden dat er dan een bepaalde onzekerheid aangaat waarmee ik een tunnelvisie creëer en ga piekeren. Dat was ook precies wat er gebeurde toen ik net programmamanager was. Ik liep vast in de grootte van de opdracht omdat ik in mijn eentje ging worstelen, terwijl dit natuurlijk vraagstukken zijn die je met een groter team mag aanpakken en delen.’ Een heel mooi signaal ‘Wanneer ik nu bij mezelf ontdek “Hé, ik ga malen, ik voel me onzeker worden in mijn werk, het voelt te zwaar”, dan is het vraagstuk inderdaad te groot voor mij alleen. Om mijn leiderschap effectief te laten zijn en iets te laten bijdragen aan de bedoelingen van de organisatie, moet ik op dat moment aan de bel trekken en uitleggen waar we elkaar nodig hebben of wat we te doen hebben. Eigenlijk is dat patroon van onzekerheid en piekeren een heel mooi signaal van “Oh, wacht even, hier gebeurt iets wat niet opbouwend is voor mezelf maar ook niet voor de organisatie. Er is even een andere aanpak nodig.” Dan stopt dat proces van stagnatie in mezelf ook. Dan heb ik de flow weer te pakken.’
‘Je gaat heel goed beseffen hoeveel invalshoeken er wel niet zijn. En dat er dus ook geen absolute waarheid bestaat.’
INSPIRERENDE TOPDOCENTEN EN STUDIEGENOTEN
Het leerproces waar je tijdens de MHA in 15 maanden doorheen gaat, wordt volgens Dineke verrijkt door de deelnemers met wie je de opleiding doet. ‘Je studiegroep bestaat uit mensen uit allerlei werkvelden met allemaal ontzettend veel werkervaring. Tijdens de colleges past iedereen de theorie direct toe op zijn eigen werkplek waardoor leuke discussies ontstaan.’ Delen van ervaringen verrijkt je leerproces ‘Het delen van ervaringen en dat verbinden met wat de docent op dat moment vertelt, verrijkt je leerproces enorm en geeft ook veel inzicht. Wat ik fijn vond om te horen is dat alle organisaties dit soort vraagstukken ingewikkeld vinden. Dat het voor iedereen een zoektocht is. Onze studiegroep heeft nog steeds contact via een app groep waarin we elkaar weten te vinden.’ In gesprek over vraagstukken die leven ‘Wat daarnaast gewoon heel inspirerend is, is dat je met topacademici in gesprek gaat over de vraagstukken die leven. Zij dagen je uit om allerlei invalshoeken te pakken. Dat is denk ik ook een van de grootste verrijkingen van de studie. Je gaat heel goed beseffen hoeveel invalshoeken er wel niet zijn. En dat er dus ook geen absolute waarheid bestaat.’
DE AFSLUITENDE THESIS
‘Ondanks dat iedereen er van tevoren tegenop zag, is de afsluitende thesis de kers op de taart’, onderstreept Dineke. ‘Het is een hele mooie manier om alles wat je tijdens je studie hebt opgenomen te vertalen naar een vraagstuk van je organisatie en gedegen onderzoek te doen. Uiteindelijk kom je met een prachtige conclusie die in mijn geval heeft geholpen mijn eigen programma te verstevigen en richting te geven.’ Het Rijnlandse model Dineke heeft haar MHA afgesloten met een thesis over het vraagstuk: hoe kun je vanuit het Rijnlandse model de governance van een GGZ-instelling vormgeven zodat teamsamenwerking en team-alignment wordt bevorderd? Het Rijnlandse model is de tegenhanger van het Angelsaksische model: in plaats van winstgedreven, gedreven vanuit maatschappelijke toegevoegde waarde, samen in plaats van individueel, vertrouwen en eigenaarschap in plaats van regels en sancties. Verbonden blijven met de koers van de organisatie ‘Je ziet veel organisaties bewegen naar kleine flexibele teams waarin volop eigenaarschap en beslisruimte aanwezig is. Maar hoe zorg je er dan voor dat al die kleine teams goed blijven samenwerken en verbonden blijven met de koers van je organisatie terwijl ze steeds meer keuzevrijheid krijgen en steeds meer over de grenzen van de organisatie heen opereren? Dat de teams snappen wat hun kerndoel is en wat de waarden zijn die we vanuit de organisatie willen toevoegen? Op strategisch niveau gaat dat over governance. Dat heb ik uitgezocht met kwalitatief onderzoek onder managers in onze organisatie en met een literatuuronderzoek.’ Sturen op waarden ‘De conclusie van mijn onderzoek is dat je als organisatie kiest welke waarden in de beweging naar teamsamenwerking en team-alignment leidend zijn. En dat je daar ook op gaat sturen. Op het moment dat we nu kaders stellen voor rollen, willen we dat op waardenniveau formuleren in plaats van op regel- en procedure-niveau. Een waarde kan wel tien regels vervangen. Dat is het mooie ervan. Je bent tegelijkertijd aan het ontregelen. Je rekent elkaar dus ook niet meer af op regels, in plaats daarvan voer je het goede gesprek op de verbinding, op die waarden. Dat doet veel meer recht aan iemands authenticiteit en autonomie.’
‘Ik ben veel strategischer gaan denken. Ik heb de impact van trends sneller scherp en zie veel meer de denk- en veranderrichting ontstaan, in plaats van dat ik operationeel op vraagstukken doordenk.’
PERSOONLIJKE EN PROFESSIONELE ONTWIKKELING
Een van de, zoals Dineke zelf zegt, ‘eerste openbaringen’ die heeft bijgedragen aan haar persoonlijke en professionele ontwikkeling, was dat dat de wereld zo complex is geworden dat er niet één goede oplossing is voor een vraagstuk. Dat het heel normaal is dat iedereen aan het zoeken is naar de juiste richting. ‘Op het moment dat bij mij dit kwartje viel, werd er gewoon echt een last van mijn schouders getild. Ook ben ik veel strategischer gaan denken. Ik zie veel meer de trends en de denkrichting en veranderrichting ontstaan in plaats van dat ik te operationeel en te gedetailleerd op vraagstukken doordenk. Ik ben gegroeid in het verbinden van onze vraagstukken aan de koers van de organisatie.’
TIP VAN DINEKE
‘Leg contact met een oud-student om je te laten inspireren en zorg dat je in het studietempo mee blijft doen. Dat helpt je om de opleiding makkelijker af te ronden. Het is echt een investering in jezelf die naast je baan en gezin goed is te doen. Dus overweeg je deze opleiding en heb je de mogelijkheid? Doe het dan ook.’
Een brede blik op de zorg voor maximale impact De deeltijd masteropleiding MHA geeft je een brede blik op de zorgsector. Vanuit een overkoepelende visie, gecombineerd met kennis van huidige ontwikkelingen in de zorg, bestuurskunde, bedrijfskunde, zorgeconomie, organisatiepsychologie en andere relevante vakgebieden, bieden we een compleet spectrum aan specifieke zorginhoudelijke kennis voor een breed strategisch kader. Hiermee versterk en verbreed je niet alleen je kerncompetenties, maar realiseer je ook nieuwe, interessante carrièremogelijkheden. Werk jij als professional in de zorg of bij een zorgorganisatie, zorgtoeleverancier, farmaceut of zorgverzekeraar? En wil je je persoonlijke en professionele ontwikkeling een boost geven om zo meer impact te hebben? Download dan hier de brochure en ontdek of de Master of Health Administration bij jou past.
LEREN BIJ TIAS
Wil jij meer impact creëren op je organisatie en op de samenleving?
Met de flexibele aanpak van TIAS creëer je impact:
- Stem je je opleiding en leertraject af op jouw leerbehoeften
- Leer je veel en snel door frequente interactie
- Leer je in je eigen tempo, zowel online als on-site
- Staat persoonlijke aandacht centraal waardoor je het maximale uit jezelf haalt en je beschikbare tijd
- Stap je in wanneer jij dat wilt
Wil je meer informatie over onze programma-opzet?
DE VOLGENDE STAP
Wat past voor jou? Heb je interesse om samen je leervraag uit te diepen, de mogelijkheden te bespreken en tot het best passende leertraject te komen? Ik help je graag ontdekken welk leertraject goed aansluit bij jouw ambities, leerdoelen en fase in je carrière.
TIAS is de business school van Tilburg University en Eindhoven University of Technology.
NEVER STOP ASKING
TILBURG UNIVERSITY
EINDHOVEN UNIVERSITY
OF TECHNOLOGY